Sözlük

Soldaki anahtar kelimelerden birini seçin…

Çizgeler ve AğlarEl sıkışma ve Partiler

Okuma zamanı: ~15 min

Çok büyük bir doğum günü partisine davet edildiniz. Partide siz ve doğum günü sahibi dahil toplam ${hnd} kişi var.

Akşam partiden ayrılmaya hazırlanırken herkes diğer herkes ile el sıkışıyor. Toplam kaç el sıkışması olur?

El sıkışmaları bir çizge ile gösterebiliriz: her insan bir ve her el sıkışma bir .

Şimdi çizgedeki çizgileri saymak kolay. Partide ${hnd} kişi olduğunu ve toplam ${hnd*(hnd-1)/2} el sıkışma olduğunu görüyoruz.

Büyük çizgelerdeki bütün çizgileri saymak yerine, herhangi sayıdaki davetli için bize sonucu verecek basit bir formül bulmaya da çalışabiliriz.

Partideki ${n} kişiden her biri diğer ${n-1} kişi ile el sıkışacak. Bu da toplamda ${n} × ${n-1} = ${n×(n-1)} el sıkışması demek. Yani n kişi için el sıkışma sayısı tanedir.

Ne yazık ki cevabımız tam olarak doğru değil. en üst satırdaki ilk iki girdi aslında aynı.

Hatta, her el sıkışmasını defa saydık, el sıkışan iki kişinin her ikisi için birden. Bu da demek oluyor ki ${n} davetli için el sıkışma sayısı ${n}×${n-1}2=${n*(n-1)/2}.

Bu el sıkışma çizgeleri özeller, çünkü her nokta diğer her noktaya bağlı. Bu özelliğe sahip çizgelere tam çizge denir. 4 noktası olan tam çizgeyi K4 olarak, 5 noktası olanı K5 olarak gösteririz.

Yukarıda ‘n’ noktası olan tam çizgenin, yani Kn’nin n×n12 tane çizgisi olduğunu gösterdik.

Başka bir gün ise ${m} erkeğin ve ${f} kızın olduğu bir hızlı tanışma etkinliğine davet edildiniz. Bir sürü küçük masa var ve her erkek her kız ile 5 dakika geçiriyor. Toplam kaç tane diyalog yaşanır?

Bu duruma karşılık gelen çizgenin iki ayrı nokta kümesi olacak. Her nokta her nokta ile bağlantılı olacak, ancak hiç bir nokta ile bağlantılı olmayacak. Bu özelliğe sahip çizgelere ikili çizge denir.

Bir tarafında x, bir tarafında y tane nokta olan ikili çizgeleri genelde Kx,y ile gösteririz. Bunun tane çizgisi vardır,, yani yukarıdaki örnekte toplam ${m} × ${f} = ${m×f} diyalog yaşanır.

Archie